Periodes van rouw; je bent er nooit écht op voorbereid

25-09-2024

Rouw kent geen tijdslimiet.
Dat is ons inmiddels duidelijk geworden, zowel persoonlijk als in ons vakgebied.

In de zomer van 2023, op 23 juli, verloor Irene (63) haar partner (64) aan de gevolgen van een CVA (hersenbloeding). "Het was niet de eerste keer, we waren erop voorbereid dat het nog eens zou kunnen gebeuren."

Irene en haar man waren al 44 jaar samen en 42 jaar getrouwd. "Dat zie je tegenwoordig niet vaak meer." Samen hadden ze altijd hard gewerkt met het doel om vervroegd met pensioen te gaan. "Het plan was om genoeg spaargeld te hebben, zodat we vanaf ons 55e konden genieten van het leven."

Dat is vrij jong om met pensioen te gaan, toch? "Klopt, maar we hadden allebei een baan met een bovengemiddeld salaris, dus het was haalbaar voor ons."

Een mooi streven van het koppel. Financieel ging het zelfs zo goed dat ze besloten om met 52 en 53 te stoppen met werken. "We waren nog vrij jong om te stoppen, en het ging ons goed af. We hadden er hard voor gewerkt. We wilden verre reizen maken en samen van onze tijd genieten tot aan onze dood. We kochten een camper om te beginnen met reizen door Europa."

Er leek dus een mooie periode voor jullie aan te komen? "Dat hadden we inderdaad verwacht. Als je van een drukke baan ineens stopt met werken, voelt dat raar. We merkten dat we ons hele leven ons werk op de eerste plaats hadden gezet. Het is een enorme omschakeling om 'jezelf' ineens op de eerste plaats te zetten in plaats van je werk. Vooral mijn man had het daar moeilijk mee, hij moest echt afkicken van de stress die hij door zijn werk ervoer."

Hoe merkte je dat? "Hij sliep slecht, ging diep in de nacht wandelen en had een kort lontje. In mei 2014 kreeg hij zijn eerste hersenbloeding. Dit kwam als een totale shock voor ons allebei. Mijn man raakte door die eerste hersenbloeding halfzijdig verlamd. We hadden nog geen enkele lange reis samen gemaakt."

Hoe verliep de periode daarna? "Het meest verdrietige was om elke dag onze camper in de garage te zien staan. De camper waarin we al onze herinneringen zouden maken. In die periode ging het steeds slechter met mijn man, niet alleen fysiek. Hij was enorm boos en gefrustreerd door zijn halfzijdige verlamming, wat hij niet kon accepteren. Dat was heel zwaar voor mij om te zien."

In 2019 sloeg het noodlot opnieuw toe, en een tweede CVA volgde. Irene's grootste angst werd werkelijkheid: "We hadden vijf jaar om ons erbij neer te leggen dat het niet beter zou worden. Maar we waren helemaal niet bezig met de gedachte dat het ook slechter zou kunnen gaan. Toen mijn man voor de tweede keer werd getroffen door een CVA, verloor hij ook zijn vermogen om te spreken. Het zag er heel slecht voor hem uit."

Hoe ging jij als partner daarmee om? "Ik moest sterk blijven, vond ik. Het laatste wat ik wilde, was dat mijn man mijn pijn en verdriet zou zien. Ondertussen werd ik zijn mantelzorger en nam ik alle zorg- en huishoudelijke taken op me. Voor hem was er geen levenskwaliteit meer. Ik wist diep van binnen dat het niet lang meer zou duren. Het klinkt misschien vreemd, maar je kon in zijn ogen zien dat ook hij niet meer wilde."

Op 23 juli 2024 overleed hij aan zijn derde hersenbloeding. "Ondanks dat je weet dat het niet lang meer zal duren, ben je er nooit écht op voorbereid. Rouw kent geen tijdslimiet. Ik mis hem enorm, maar ik weet ook zeker dat hij dit zo niet gewild had. Mijn man was een gezaghebbende man met een scherp verstand en een verantwoordelijke baan. Hij was sterk en eigenwijs. Op het einde bleef daar niet veel meer van over. Uiteindelijk kijk ik met gemengde gevoelens terug op onze levensvisie. Hard werken om uiteindelijk te genieten bleek misschien niet de beste aanpak. Achteraf had ik veel meer willen genieten van ons leven toen we nog jong waren, en me minder druk willen maken over werk. Maar ja... dat is achteraf gezien."